Microsoft .NET Framework یک فناوری نرم‌افزاری است که بر روی بسیاری از نسخه‌ های سیستم عامل مایکروسافت ویندوز قابل اجراست و به سیستم عاملهای دیگر از جمله لینوکس و مکینتاش نیز وارد شده است. این چارچوب شامل مجموعه ای زبانهای برنامه نویسی است که سی شارپ و ویژوال بیسیک مهمترین آنها می باشند.
مجموعه ای از کتابخانه های بسیار غنی جهت کمک به سهولت توسعه نرم افزار در این چارچوب قرار گرفته اند که در قالب بخشهای عمده ای همچون فناورهای ASP.NET و ADO.NET و بسیاری فن آوری های خاص دیگر ارائه می شوند که تعداد آنها در نسخه های اخیر همگام به خاص تر شدن اهداف مایکروسافت بیشتر شده است.
بخش کامپایلر این چارجوب یک Just in Time Compiler است به این معنی که کد تمام زبانها به یک زبان میانی به نام اسمبلی ترجمه شده و توسط یک ماشین مجازی (Virtual Machine) بر اساس نیازها و مشخصات هر سیستم عامل و سخت افزار به اجرا در می آیند. کتابخانه‌های از پیش نوشته شده که در این چارچوب قرار دارند و در واقع پایه‌های اشیاء و کلاس‌های اصلی (Base Classes) این چارچوب را تشکیل می‌دهند بخش وسیعی از نیازهای برنامه نویسی را تحت پوشش قرار می‌دهند. از این جمله می‌توان به واسط های گرافیکی کاربر، دسترسی به پایگاه‌های داده، رمزنگاری، برنامه‌های تحت وب، الگوریتم های کار با اعداد و ارتباطات شبکه‌ای را نام برد. در ژوئن سال ۲۰۰۰، شرکت مایکروسافت ایجاد چهارچوب نرم افزاری دات‌نت، به همراه یک زبان برنامه نویسی جدید به نام سی شارپ را اعلام کرد. چارچوب دات‌نت یک مجموعهٔ وسیع از امکانات برنامه‌نویسی است.
زبانهای سی‌شارپ (#C) و ویژوال بیسیک دات‌نت (وی‌بی دات‌نت) و ای‌اس‌پی دات‌نت (ASP.NET) همگی از چارچوب دات‌نت استفاده می‌کنند. برنامه‌های نوشته شده در این چهارچوب، ابتدا به زبان میانی مایکروسافت و متاداده (metadata) ترجمه شده و سپس توسط CLR اجرا می‌شوند. دات نت باعث شد که قدرت برنامه نویسی در زبانهای تحت این چارچوب یکسان شود و تفاوت فقط در نوع کد نویسی باقی بماند. چون ابزار و قدرت در دات نت از خواص دات نت است، نه زبان. تغییر عمده‌ای که در برنامه نویسی با دات نت نسبت به گذشته قابل رویت است نحوه اتصال به پایگاه داده است که علاوه بر روشهای قدیمی مانند DAO و ADO می‌توان از فناوری جدید ADO.NET استفاده کرد. در این روش نحوه اتصال، خواندن و نوشتن کاملا متفاوت است که این تفاوت تسهیل در برنامه نویسی و سرعت در تبادل اطلاعات را به ارمغان می آورد.
دات نت فریم ورک چیست؟
وقتی شما یک برنامه نصب میکنید علاوه بر فایل های اصلی برنامه که در ProgramFiles نصب میشود، تعدادی هم فایل هستند که در شاخه ویندوز نصب میشوند . این فایل ها همان درایور های مورد نیاز ویندوز برای اجرای برنامه شما هستند که توسط برنامه نویس برنامه نوشته نمیشوند، بلکه آنها قبلا تعریف شده اند و برنامه نویس از قابلیت های آن در برنامه خود استفاده میکند . پس برای اینکه برنامه شما کارکند باید آن فایل ها به ویندوز شما اضافه شوند.
Framework مجموعه ای از فایل های مورد نیاز سیستم عامل (شامل فایل های DLL و رجیستری و واسطه های استاندارد ارتباط برنامه ها بایکدیگر) است که برای اجرای برنامه های نوشته شده تحت دات نت ضروری میباشد (توجه: برای اجرای برنامه های تحت جاوا نیز نیاز به نصب JAVA virtual machine دارید). چون دات نت میخواهد از فلسفه سادگی "keep it simple" پشتیبانی کند بهمین دلیل، اساس کار نصب برنامه ها copy-only installation میباشد . یعنی دیگر نیازی به پکیج کردن برنامه ها توسط برنامه نویس و نصب توسط کاربر نیست. بلکه تمامی فایل های کتابخانه ای مورد نیاز را فریم ورک تامین میکند و برنامه ها با روش فقط کپی در ویندوز کار میکنند. CLR چه کمکی به برنامه نویسان میکند ؟ برنامه نویسان زبان VB دیگر محدود به محیط سیستمی ویندوز نیستند و میتوانند مانند برنامه سازان زبان C/C++ برنامه خود را روی سیستم های دیگری که فریم ورک دارند نیز ببینند . و همچنین بخاطر قابلیت های چند زبانه بودن محیط دات نت برنامه نویسان C و VB براحتی کد های نوشته شده توسط دیگری را درک میکنند. شاید شما برای نصب نرم افزاری به این مشكل برخورد كرده باشید كه Microsoft .NET Framework بر روی سیستم شما نصب نیست و شما نمی توانید از این برنامه استفاده كنید . امكانات اضافه شده به این برنامه پشتیبانی از building WCF services including AJAX, JSON, REST, POX, RSS, ATOM and several new WS-* standards

نسخه های مختلف دات نت فریم ورک:
- نسخه‌های 1.0 و 1.1 :
بسیار قدیمی بوده، در حال حاضر فقط بر روی ویندوز XP پشتیبانی می‌شود و نصب آن جز در مواقع ضروری پیشنهاد نمی‌شود.
- نسخه‌های 4.0 به بعد:
از ویندوز XP پشتیبانی نمی‌کنند، در نتیجه جدیدترین نسخه قابل نصب بر روی ویندوز XP نسخه 4.0 است.
- بسته توزیع مجدد «3.5 سرویس پک 1»:
شامل تمامی نسخه‌ها و آپدیت‌های 2.0 و 3.0 و 3.5 است و در صورت نصب این نسخه نیازی به نصب نسخه‌های 2.0 و 3.0 نیست؛ این بسته به طور پیش فرض بر روی ویندوزهای 7 و 8 و 8.1 از قبل نصب شده و نیازی به نصب مجدد ندارد.
- نسخه 4.5.2 :
قابلیت پشتیبانی از نسخه‌های قبلی 4 را دارد و در صورت نصب نسخه 4.5.2 نیازی به نصب نسخه 4.0 و 4.5 و 4.5.1 نیست.

مشکل نصب نسخه 3.5 بر روی ویندوز 8 و 8.1:
نسخه‌ی 3.5 این برنامه به طور پیش فرض در ویندوزهای 8 و 8.1 نصب شده است ولی به دلیل استفاده اندک، این نسخه در ویندوز غیر فعال گردیده است و در حالت عادی اجرا نمی‌شود.
وقتی برنامه‌ای را که نیاز به نسخه 3.5 دارد را اجرا کنید ویندوز به شما پیغام می‌دهد که باید نسخه 3.5 فعال گردد و به همین ترتیب ویندوز به اینترنت متصل شده و فایل‌های مورد نیاز خود را از اینترنت جهت راه اندازی نسخه 3.5 دانلود می‌کند، برای سهولت بیشتر فعال ساز نسخه 3.5 برای هر دو ویندوز 8 و 8.1 قرار داده است تا بدون نیاز به اینترنت بتوانید این نسخه را بر روی سیستم خود فعال کنید.
پیشنهاد می‌شود فعال ساز نسخه 3.5 را دقیقاً بعد از نصب ویندوز و قبل از نصب هرگونه آپدیت‌های ویندوز انجام دهید.